Niedoczynność tarczycy wg. Medycyny Chińskiej

Niedoczynność tarczycy, opisana w tekstach Tradycyjnej Medycyny Chińskiej, jest klasyfikowana głównie jako zaburzenie niedoboru. Diagnoza jest zróżnicowana i często różni się w zależności od przypadku każdej osoby. Ważne jest, aby zrozumieć, że niedoczynność tarczycy jest stanem powstałym w wyniku chronicznego niedoboru jednej lub więcej substancji życiowych organizmu: Qi, Krwi, Yang, Yin i Esencji.

Jest to zaburzenie ogólnoustrojowe, które może rozpocząć się od ogólnego niedoboru Qi i wpływać na wszystkie układy narządów przez długi okres progresji choroby. Śledziona, nerka i serce to trzy podstawowe narządy zaangażowane w patogenezę niedoczynności tarczycy. Płuca i wątroba są również dotknięte w sposób pośredni. Manifestacje różnych niedoborów są różnorodne i mogą wpływać na wiele różnych procesów fizjologicznych. Przyczynami wywołującymi niedoczynność tarczycy są czynniki konstytucyjne, dieta, przeciążenie, stres emocjonalny, uraz, przewlekła wyniszczająca choroba, a także skutki uboczne leczenia.

Kliniczne objawy niedoczynności tarczycy pojawiają się stopniowo w wyniku spowolnienia metabolizmu i wyczerpywania się Qi organizmu, co przeradza się w niedobór Yang. Gdy niedobór Yang qi staje się poważniejszy, zaczyna zawodzić swoje funkcje ogrzewania, motywacji i transformacji, co skutkuje pogorszeniem funkcji wielu narządów i klasycznym zestawem objawów często obserwowanych u pacjentów z kliniczną niedoczynnością tarczycy. Początkowe stadium choroby jest równoznaczne z subkliniczną niedoczynnością tarczycy i charakteryzuje się głównie niedoborem śledziony Qi i często wiąże się z jej objawami. Ponieważ choroba pozostaje nieleczona, ogień Ming men nie wystarcza w rekompensowaniu niedoboru Yang śledziony. W rezultacie pojawiają się objawy niedoboru Yang Nerki i pogarszają się objawy niedoboru Yang Śledziony. W ten sposób nerka z niedoborem Yang nie będzie w stanie ogrzać Yang Qi śledziony, co skutkuje poważnym ubytkiem Yang w obu narządach. Kiedy Qi Śledziony jest niedoborowe w wytwarzaniu Qi i Krwi, skutkuje to wyczerpaniem Nerki Esencji. Mogą minąć lata, zanim ogień z Ming Men Nerki nie zacznie ogrzewać Yang Serca, co doprowadzi do niedoboru Yang Serca.

Nieleczony niedobór Yang spowoduje zaburzenia metabolizmu płynów i spowoduje, że nadmiar wody przeleje się w kierunku Serca i doprowadzi do dysfunkcji serca i związanych z nią objawów powszechnie obserwowanych u pacjentów z zaawansowanym stadium jawnej niedoczynności tarczycy. Chociaż w krajach rozwiniętych niezwykle rzadko można spotkać pacjentów z ciężką niedoczynnością tarczycy ze względu na odpowiednią dietę, lepsze badania przesiewowe, terminową diagnozę i leczenie choroby. Pacjenci z niedoczynnością tarczycy, którzy nie są leczeni, mogą nie mieć objawów nawet od dziesięciu do piętnastu lat, zanim nasze ciało zacznie manifestować objawy związane z niedoczynnością tarczycy.

Przyczyny niedoczynności tarczycy

Niewłaściwa dieta

Nieregularne przyjmowanie pokarmów, nadmierne spożywanie surowych i zimnych pokarmów, słodyczy, produktów przetworzonych, antybiotyków spowoduje uszkodzenie Yang Qi śledziony. Przewlekły niedobór jodu i selenu przyczyni się również do wzrostu niedoczynności tarczycy.

Czynniki konstytucyjne

Czynniki konstytucyjne obejmują wady wrodzone i niedożywienie prenatalne, które mogą odgrywać rolę w rozwoju niedoczynności tarczycy. U kobiet ubytek Esencji i Krwi z częstych porodów bezpośrednio osłabia nerki, wątrobę i śledzionę.

Przemęczenie

Przeciążenie i wyczerpanie Yang Nerki przez aktywność fizyczną, psychiczną lub seksualną jest również jednym z czynników przyczyniających się do niedoczynności tarczycy. Oczywiste jest, że niedoczynność tarczycy jest wynikiem zarówno niedoboru Qi, jak i krwi, który stopniowo przekształca się w niedobór Yang i ostatecznie niedobór Yin.

Objawy niedoczynności tarczycy

Zmęczenie i słabość

W TCM zmęczenie i osłabienie, zwłaszcza po wysiłku, jest związane z ogólnym niedoborem Qi i sugeruje udział śledziony we wczesnej patogenezie choroby. „Noga Qi” i zaburzenie atrofii mogą powstać w wyniku wilgoci lub przewlekłego niedoboru śledziony.  „Kiedy śledziona jest choroba, nie transportuje ona płynów ustrojowych do żołądka. Cztery kończyny nie otrzymują pożywienia wodą i zbożem, przez co stają się słabe”. Nie ma swobodnego przepływu przez szlaki naczyniowe i nie ma qi, które pobudza ścięgna, kości i mięśnie, które w związku z tym nie mogą funkcjonować.
Zatem niedobór śledziony Qi będzie również prowadzić do rozwoju takich objawów jak zmniejszony apetyt, osłabienie mięśni, opóźniony czas odruchu, anoreksja, wzdęcia i wzdęcia, zwłaszcza w późnym stadium choroby. Przewlekły niedobór śledziony powoduje niedobór krwi i anemię, a także powoduje stagnację Qi prowadzącą do skurczów mięśni, skurczów, bólu mięśni, a nawet ataksji.

Nietolerancja zimna

Jest to najbardziej definitywny objaw niedoczynności tarczycy. Qi i Yang posiadają właściwości rozgrzewające. Qi utrzymuje i reguluje temperaturę ciała. Niechęć do zimna jest klasycznie związana z niedoborem Yang qi, który nie ogrzewa odpowiednio ciała. Ten objaw można często przeoczyć we wczesnych stadiach choroby, ponieważ pacjent zwykle zaczyna od zachowania kompensacyjnego: unikania zimna przez cieplejsze ubranie i podwyższanie temperatury pokojowej. Ponieważ qi Yang osłabia gromadzenie się wewnętrznego zimna, zjawisko to znane jest również jako niedobór Yang generujący wewnętrzne zimno, co może prowadzić do spowolnienia lub nawet zamrożenia procesów fizjologicznych.

Zaparcie

Zaparcie to kolejny główny objaw niedoczynności tarczycy. Zmniejszenie Yang ostatecznie spowoduje akumulację wewnętrznego niedoboru zimna w jelicie grubym, powodując zmniejszoną ruchliwość jelit i niedrożność. Inne objawy żołądkowo-jelitowe mogą obejmować zimne bóle i skurcze w nadbrzuszu lub brzuchu, które łagodzi ciepło i ucisk, a także słaby apetyt i niestrawność, którym towarzyszy głęboki, powolny puls.

Obrzęk

Nerka przechowuje ogień Ming Men który pomaga w metabolizmie płynów. W niedoczynności tarczycy, gdy występuje niedobór Yang Nerki, krążenie wody w organizmie zostaje zakłócone, co prowadzi do powstania patogennych pochodnych, które są zimne i mają charakter Yin, co skutkuje obrzękiem ogólnoustrojowym.
Skóra może być gruba i trudna do uszczypnięcia. Późniejszy etap niedoczynności tarczycy charakteryzuje się obrzękiem otrzewnej. Płyny mogą również gromadzić się w stawach, powodując obrzęk i ból stawów, a nawet zespół cieśni nadgarstka. W miarę postępu choroby w późniejszym stadium, woda często przelewa się przez serce i płuca, powodując wysięk osierdziowy i opłucnowy. W konsekwencji, dusznica bolesna, przekrwienie klatki piersiowej, kołatanie serca, spowolniony puls i spowolniony oddech, duszność są powszechne u pacjentów z obrzękiem śluzowatym; jak również wysięk opłucnowy powodujący przewlekłe infekcje dróg oddechowych i ostatecznie prowadzący do przełomu obrzęku śluzowatego i śpiączki.

Sucha i łuszcząca się skóra, przerzedzenie lub wypadanie włosów

Niedobór Yang śledziony i nerki powoduje niedobór krwi i esencji. Yang Qi Śledziony jest odpowiedzialne za wytwarzanie Qi, Krwi i Esencji. Niedobór Yang Qi śledziony w niedoczynności tarczycy powoduje, że śledziona nie rozprowadza składników odżywczych do organizmu, co powoduje niedobór krwi i Qi, powodując suchość i łuszczącą się skórę. Nerki odzwierciedlają się we włosach, więc gdy Yang nerki są wyczerpane, włosy stają się matowe, cienkie i wypadają.

Nieregularne miesiączki i krwotok miesiączkowy

Niedoczynność tarczycy występuje znacznie częściej u kobiet niż u mężczyzn i często zaburza menstruację u kobiet. Qi jest jednym z przejawów Esencji. Drożność Qi wątroby jest ważna dla prawidłowego funkcjonowania Qi śledziony. Poważny niedobór Qi i krwi u kobiet z niedoczynnością tarczycy często zaburza krążenie Qi wątroby i Chong Mai, które są odpowiedzialne za płynne cykle menstruacyjne i uwalnianie krwi menstruacyjnej, co skutkuje często nieregularnymi miesiączkami, a czasami bezowulacyjnymi, co powoduje bezpłodność. Często występują bardzo obfite miesiączki. U mężczyzn z niedoczynnością tarczycy przewlekła Yang Qi nerki i wynikający z niej niedobór mogą objawiać się impotencją i bezpłodnością.

Inne oznaki i objawy

Wielu pacjentów z postępującą niedoczynnością tarczycy ma niedoczynność serca i nerek prowadzącą do zaburzeń Shen objawiających się depresją, zmniejszoną koncentracją uwagi, deficytem pamięci, spowolnioną reakcją, ochrypłym głosem i zawrotami głowy.

W jaki sposób można leczyć niedoczynność tarczycy?

Leczenie ziołowe:

Si Jun Zi Tang lub formuła „odwar dla czterech dżentelmenów” jest zalecana w leczeniu pacjentów z podprogową niedoczynnością tarczycy z niedoborem Qi śledziony. Ta formuła tonizuje śledzionę, wzmacnia Qi oraz podnosi i podnosi czystą Yang Qi, promując krążenie w środkowym jiao.
Zasadą leczenia niedoboru środkowego jiao Yang byłoby ogrzanie Yang, rozproszenie zimna, zwiększenie Qi i wzmocnienie śledziony. Tak więc większość ziół stosowanych w leczeniu tego stanu ma działanie rozgrzewające. Jednym z takich ziół stosowanych w leczeniu większości niedoczynności tarczycy jest Gan Jiang (zingiberis rz). Inne często używane zioła to Fu Zi (aconiti rx lateralis) i Rou Gui (kora cynamomi), które można łączyć z ziołami wzmacniającymi śledzionę i wzmagającymi Qi, takimi jak Huang Qi (astragali rx), Ren Shen (żeń-szeń rx), i Bai Zhu.

Leczenie niedoczynności tarczycy za pomocą akupunktury i moksoterapii:

Pacjenci z niedoczynnością tarczycy często mają niedobór Yang i Qi, stymulacja akupunkturą może drenować Qi. Zaleca się stosowanie technik tonizacyjnych, a tam, gdzie to możliwe, zachęca się do stosowania moksoterapii. Należy również pamiętać, że z reguły punkty Back-shu tonizują narządy Zang i regulują narządy Fu, podczas gdy punkty Front-mu uspokajają Fu i regulują Zang.

Aktywność fizyczna

Umiarkowane ćwiczenia powodują ruch Qi i krwi, pozbywamy się zastojów, które mogą zaburzać pracę naszych organów.
Zdrowa dieta, w szczególności ciepłe posiłki i rozpoczęcia dnia z szklanką gorącej wody.

Źródło:

Malikov D (2017) Traditional Chinese Medicine Approach to Hypothyroidism. Int J Complement Alt Med 5(1): 00142. DOI: 10.15406/ijcam.2017.05.00142
Shi A (2003) Hypothyroidism, Essentials of Chinese Medicine: Internal Medicine. Bridge Publishing group, USA, P. 66.

Podobne wpisy