Medycyna Chińska Warszawa – Kolebka

Historia Medycyny Chińskiej sięga ok 5000 lat, rozwijała się ona od czasów legendarnych cesarzy – Shenonga, który miał wynaleźć ziołolecznictwo i Huangdi czyli Żółtego Cesarza, kóremu Chińczycy mają zawdzięczać wynalezienie sztuki leczenia. W ostatnich dwóch i pół tysiącach latach Chińczycy mieli wielu wybitnych lekarzy, którzy poszerzali i uzupełniali wiedzę o medycynie i o jej filozofii; ale jednak w zasadniczych ramach nie uległa ona w tym czasie większym zmianom. Teorie Tradycyjnej Medycyny Chińskiej: yin-tang, teoria pięciu elementów, cyrkulacji energii qi, nawiązują w pierwszym rzędzie do praw natury, do praw obowiązujących w całym wszechświecie, którego cząstką jest człowiek. Współczesna medycyna Europejska, przy coraz bardzie zawężanych specjalizacjach, zajmuje się głównie leczeniem poszczególnych narządów i części ciała, natomiast TCM widzi w człowieku odzwierciedlenie całego kosmosu. Traktuje go jako mikrokosmos, w którym rządzą te same prawa, zachodzą te same zmiany i występują te same ruchy, jakie obserwujemy w otaczającym nas świecie. Istnieje tu podobieństwo do filozofii Hipokratesa (ok 460 p.n.e) uważanego za ojca medycyny zachodniej. On uważał, że człowiek pozostaje w ścisłym związku z przyrodą i dlatego nie wystarczy skupiać uwagi na chorym narządzie, lecz trzeba badać cały organizm. Podobnie jak lekarze medycyny chińskiej, uważał, że badając przyczyny chorób, powinno się uwzględnić wpływ środowiska na zdrowie człowieka, a więc pór roku, warunków klimatycznych, diety, jakość wody. Tak samo chińscy lekarze zawsze na początku robią szczegółowy wywiad, pytając chorego o jego stan emocjonalny, o zwyczaje, myśli, marzenia i obawy, gdyż wszystko to może mieć znaczenie i związek z występującymi u niego dolegliwościami.

medycyna Chińska Warszawa

Medycyna Chińska Warszawa – Europa

Do Europy Medycyna Chińska przyszła dopiero XVI w, wraz z rozwojem drogi morskiej do Azji i uzasodowieniu się Portugalczyków w Goa w Indiach. Szczególnie Holendrzy wykazywali duże zainteresowanie Medycyną Wschodu, wysyłali swoich lekarzy na wschód aby poznali wschodnich roślin leczniczych oraz akupunktury i moksy.

Końcowy okres panowania dynastii Mandżurskiej (1644-1911) nie sprzyjał tradycyjnej medycynie chińskiej, ponieważ w tym czasie wielu chińskich lekarzy kształciło się zagranicą, a po roku 1911 nawet zakazano niektórych metod TCM m.in. akupunktury. Do największej konfrontacji między praktykującymi lekarzami chińską i zachodnią medycynę doszło 1929 roku, gdy grupa chińskich lekarzy medycyny zachodniej zażądała od władz całkowitego zakazu TCM. W odpowiedzi na to, lekarze medycyny chińskiej złożyli petycję w obronie zawodowej. Ostatecznie rząd poparł protestujących lekarzy chińskich i tego dnia ogłoszono dniem Medycyny Chińskiej 17 marca.

Medycyna Chińska Warszawa – Polska

W Polsce jezuita Michał Boym (ur.1612 roku) był promotorem medycyny chińskiej. W oparciu o rękopisy Boyma w XVII wieku w Norymberdze wydano pierwszy w Europie traktat o medycynie chińskiej, który kilka lat temu trafił do zbiorów Biblioteki Narodowej w Warszawie. W swoim dziele, Specimen medicinae Sinicae – „Obserwacja medycyny chińskiej”, opisał on dokładnie akupunkturę oraz sposoby diagnozowania zdrowia pacjenta na podstawie tętna, na których to metodach do dziś opiera się tradycyjna medycyna chińska.

Medycyna Chińska Warszawa

Współcześnie, po II wojnie Światowej wielkim entuzjastą akupunktury był prof. dr med. Zbigniew Garnuszewski którego inicjatywy powstała Warszawie pierwsza w Polsce Poradnia Akupunktury, Polskie Towarzystwo Akupunktury, Sekcja Refleksologii .

Medycyna Chińska Warszawa – Filozofia

Trzy kamienne filozofie tradycyjnej medycyny chińskiej:

1). Teoria przeciwstawnych, lecz wzajemnie uzupełniających się pierwiastków yin-yang

2). Teoria pięciu przemian z których powstać miał świat

3). Teroria cyrkulacji w ciele człowieka krwi i energii życiowej qi, nieodzownego dla życia.

Medycyna Chińska Warszawa

Medycyna Chińska Warszawa – Yin/Yang

Są to przeciwstawne siły, które nie mogą istnieć bez siebie, oraz się uzupełniają. Yang – to męski, niebiański, słoneczny, jasny, ciepły, południowy, Yin – to ziemski, cienisty, ciemny, zimny, wilgotny, północny. Niebo i słońce są Yang, Ziemia i księżyc są Yin. Zatem Yang to ruch na zewnątrz, ekspansywny, życie, Yin to bezruch, opadający a więc śmierć.

Medycyna Chińska Warszawa – Teoria pięciu przemian/ pięciu elementów

Teoria pięciu elementów, nazywana jest także teorią pięciu żywiołów, czy pięciu przemian. Te pięć elementów to: drewno, ogień, ziemia, metal, woda. Każdy z nich jest ze sobą powiązany, tworząc określone cykle. We wszystkim co nas otacza, jak i w nas samych możemy znaleźć każdy z tych żywiołów, które mogą się wzajemnie wspierać, lub też niszczyć. Są one uosobieniem zmian i ruchu energii Qi, będąc cały czas ze sobą połączone.

Każdy z pięciu elementów mogło działać jako żywioły w dwóch przeciwstawnych kierunkach: tworzenia i odradzania się, lub zniszczenia i osłabiania, kontrolowania.

W sytuacji gdy jeden z żywiołów rodzi następny, mówimy o cyklu tworzenia, karmiącym – Sheng, zwanym również cyklem Matki – Dziecka. Można go zobrazować w następujący sposób: drzewo paląc się tworzy ogień, z którego z kolei po ugaszeniu powstaje popiół, czyli ziemia. Ziemia rodzi metal, który można wytopić i stworzyć płyn – wodę, a ta z kolei żywi drzewo. Wzmacniając Matkę wzmacniamy Dziecko, wzmacniając Dziecko osłabiamy Matkę. Cykl ten przekazuje energię qi po obwodzie koła, krążąc zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara. Jest to prawo przekazywania energii dzieciom przez ich rodziców, w którym narząd Yin Matki karmi zawsze narząd Yin Dziecka, a Yang Matki – Yang Dziecka.

Kolejnym fizjologicznym cyklem jest cykl K’e, który spełnia rolę kontrolującego, hamującego. Jest to cykl Babci i Wnuka. Polega on na tym, że drzewo swoimi korzeniami może zniszczyć ziemię, ta z kolei wchłania i zanieczyszcza wodę. Woda gasi ogień, który może stopić metal, a metal tnie drzewo. Ten cykl ma za zadanie kontrolować prawidłowy przebieg i odżywianie elementów w cyklu Sheng. W przypadku nadmiaru Yin Wnuczki jest on rozpraszany przy pomocy Yang Babci, a Yang Wnuczki przy udziale jej Yin. Każdy z żywiołów kontroluje inny i jest przez któryś z nich kontrolowany. On także przebiega zgodnie z ruchem wskazówek zegara[1].

Każdy z tych elementów ma przepisane poszczególne narządy. Rozróżniamy narządy puste Yang i pełne Yin. Narządy pełne to: wątroba, serce, śledziona, płuca i nerki. Narządy puste to: pęcherzyk żółciowy, jelito cienkie, żołądek, jelito grube i pęcherz moczowy. One są połączone w pary i przynależą do poszczególnych elementów. Z drzewem związana jest wątroba i pęcherzyk żółciowy, z ogniem – serce i jelito cienkie, z ziemią – trzustka i żołądek, z metalem płuca i jelito grube, z wodą nerki i pęcherz moczowy.

Medycyna Chińska Warszawa
Medycyna Chińska Warszawa – Energia Qi

Główną koncepcją tradycyjnej medycyny chińskiej jest koncepcja Qi. Qi odpowiada znaczeniem indyjskiemu terminowi prana (siła życiowa) oraz japońskiemu ki. Qi jest określane jako esencja witalna, która jest obecna we wszystkich rzeczach, a więc Qi posiada aspekt zarówno materii, jak i energii. Jeżeli Qi jakiegoś pokarmu jest dobrej jakości, wtedy będzie on smakował lepiej i dostarczy więcej energii Qi do organizmu. U człowieka mocne Qi wyraża się jako zdolność do realizowania postawionych celów, brak zablokowania w ciele, lepsze funkcjonowanie narządów wewnętrznych, itd. Qi jest bardziej Yang, a Krew ma cechy Yin oraz jest „matką Qi”, ponieważ składniki zawarte w krwi wspierają i odżywiają Qi. Jednocześnie należy pamiętać, że Qi kieruje i porusza krew. Ponadto, aby krew mogła być wytwarzana i wprawiana w ruch, potrzebna jest odpowiednia ilość Qi, trawiennej oraz Qi podtrzymującej krążenie[2].

Według TCM człowiek uzyskuje energię Qi z trzech źródeł:

1). Źródło pierwsze, tzw. Yuan Qi jest „energią pierwotną”, która jest dziedziczona od rodziców i jest przekazywana płodowi w momencie poczęcia. Jednak zasób tej energii jest ograniczony i z biegiem czasu ulega ona zużyciu. Jeżeli dana osoba prowadzi niezdrowy tryb życia, nadużywa alkoholu, nie ma umiaru seksualnego i przejadanie się, a to wszystko może doprowadzić do szybkiego roztrwonienia tej energii.

2). Źródło drugie, tzw. Gu Qi jest energią „zbożową/pokarmową” i pochodzi ona ze spożywanego pokarmu. Energia ta stanowi główne źródło uzupełniania zasobu naszej energii, która jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu i utrzymania zdrowia.

3). Źródło trzecie, tzw. Zong Qi jest „energią z powietrza”. Chińczycy przywiązują dużą uwagę do energii uzyskiwanej ze wszechświata, czyli tej części energii, która znajduje się
w powietrzu. Jest ona pochłaniana przez nasz organizm za pomocą płuc, skóry i włosów. Jedynie przebywając długo na świeżym powietrzu jesteśmy w stanie uzupełniać tę część naszej energii Qi[3].

To jak dobrze potrafimy wykorzystać Qi pochodzących z powyższych źródeł zależy od naszego stylu życia i naszego nastawienia umysłu. Ćwiczenia fizyczne, receptury ziołowe, akupunktura oraz praktyki rozwijania świadomości, takie jak medytacja, są tradycyjnymi sposobami usuwania zablokowani i zwiększenia przepływu Qi.

Wszystkie trzy rodzaje energii życiowej – Yuan Qi, Gu Qi, Zong Qi – składowane są
w okolicy krzyża, gdzie znajduje się brama życiowa. Miejsce to jest nazwana „morzem energii” (Qi Hai)[4].

Yin i Yang zawsze występują razem, muszą ze sobą współpracować, być w równowadze
i w harmonii. Jeżeli równowaga jest zachwiana, Yin i Yang stają się siłami przeciwstawnymi, gdzie jedno zwalcza drugie. W przyrodzie mogę powstać kataklizmy np. trzęsienia ziemi, powodzie, susza, w a organizmie człowieka dochodzi do powstania choroby[5].

Jeżeli Qi jest za słabe, Yang również staje się osłabione. Jeżeli Yang pozostanie słabe przez dłuższy czas, wpływa również na pogorszenie Yin. Oznacza to, że patogen wszedł
w głębsze warstwy naszego ciała. W TCM bardzo ważne jest, żeby zwalczyć patogen we wczesnym etapie rozwoju, żeby dalej (głębiej) się nie rozwinął.

Leczenie akupunkturą może uspokoić bezładny ruch Qi i Krwi/Xue oraz przywrócić ich naturalny przepływ. Kiedy patogen atakuje Qi i Krew, mamy do czynienia ze stanem nadmiaru. Natomiast jeżeli mamy niedobór Qi w danym miejscu lub w meridianie, można doprowadzić tam Qi z innych meridianów dzięki akupunkturze, by uzupełnić to, co jest osłabione[6].

Medycyna Chińska Warszawa
Medycyna Chińska Warszawa – Podsumowanie

Medycyna chińska to najstarsza metoda leczenia na świecie stosowana już od ponad 5 tysięcy lat. Oparta jest na filozofii taoistycznej i dokładnej obserwacji natury, cykli i przepływów różnego rodzaju energii, procesów przemijania i powstawania, wzajemnych oddziaływań i harmonii pomiędzy człowiekiem, Ziemią i Niebiosami. Stanowi ona niezwykle wartościowe źródło informacji o człowieku, czynnikach chorobotwórczych oraz sposobach ich leczenia. Tajniki tradycyjnej medycyny chińskiej używane są przez współczesną medycynę naturalną. Większość osób, zadaje sobie naturalne pytanie, czy medycyna chińska leży w sprzeczności do medycyny konwencjonalnej? Odpowiedź na to pytanie znajduje się na naszej stronie: https://gabinetakupunktury.pl/oferta/medycyna-wschodnia-warszawa/

Medycyna Chińska Warszawa – Diagnoza

Pomimo upływu lat metoda diagnozowania nie uległa zmianom – bazuje na szczegółowym wywiadzie z pacjentem, obserwacji – cery, oczu, języka, paznokci, sposobu chodzenia, postawy, wyglądu wydalin i wydzielin; słuchaniu – dźwięku głosu; wąchaniu – oddechu, skóry; badaniu dotykiem – wilgotności skóry, siły i napięcia mięśni, zmian tętna.

Leczenie różnorodnych schorzeń i dolegliwości polega na przywracaniu równowagi energii biologicznej. Możliwe jest to poprzez wykorzystanie masażu, akupunktury czy akupresury, które oddziaływają na poszczególne organy i części ludzkiego ciała. W trakcie kuracji stosuje się także tradycyjne receptury zielarskie, odpowiednią dietę (ważny jest także sposób w jaki przygotowywane są posiłki) oraz aktywności ruchowej.

Medycyna Chińska Warszawa – Zalety

♦ medycyna tradycyjna jest znacznie tańsza od tradycyjnej medycyny zachodu,
♦ leczy całą osobę, nie tylko pojedynczą dolegliwość,
♦ jest nieinwazyjna,
♦ nie zawiera środków chemicznych, ziołolecznictwo opiera się tylko na naturalnych składnikach,
♦ alternatywne metody leczenia wnoszą minimalne ryzyko powikłań,
♦ jest naturalna i bezpieczna.

  1. https://tcmblog.pl/filozofia-tcm/teoria-pieciu-elementow/
  2. P. Pitchford, Odżywianie dla zdrowia, Łódź 2010, s. 82.
  3. E. Kajdański, op. cit., s. 106.
  4. Ibidem, s.109.
  5. E. Kajdański, op.cit, s. 109.
  6. N. Maoshing, op.cit., s. 45.